धानाच्या पिकात इतर वाणांकडून हायब्रिड पिकांकडे जाण्याची गरज
भारतात धानपिकासाठी वापरण्यात येणाऱ्या पीकांमध्ये अनेक प्रकार आहेत. त्यात पांढऱ्या तांदूळापासून, पारबॉईल्ड धान, चिकट तांदूळ, लाल तांदूळ, काळा तांदूळ इथपासून ते बासमती, जसमिन धान आणि इतर अनेक प्रकारांचा त्यात समावेश होतो. देशभरातील विविध धानाच्या शेतांमध्ये विविध प्रकार सहजपणे बघायला मिळतात. धान्याच्या दाण्यांच्या आकारात, उत्पादनात आणि प्रमाणात फरक असतो. या सर्व प्रकारांवरून आणि शेतातील धान्य बियाणे म्हणून साठवून ठेवण्याच्या पुढचा टप्पा गाठावा लागणार आहे. आता वेळ आली आहे ती, हायब्रीड वाण वापरण्याची ! यामुळे, उत्पादनात वाढ होईल आणि जास्त पीक मिळेल जेणेकरून, देशाच्या सतत वाढत असलेल्या लोकसंख्येच्या मागणीनुसार पुरवठा करता येईल.
संकरीत(हायब्रिड) धान म्हणजे काय?
तांदूळ लागवडीचे भविष्य म्हणून संकरीत अर्थात हायब्रीड का मानले जातात? हेपटवून देण्याआधी संकरीत विविधता म्हणजे काय? हे आपण समजून घेतले पाहिजे. एक संकर हा मूलत: दोन अनुवांशिकदृष्ट्या वेगळ्या तांदळाच्या जातींमध्ये संकरण केलेला असतो. यशस्वी संकरित तयार करण्यासाठी, आपल्याकडे पुष्कळ निर्जंतुकीकरण केलेला तांदूळ आवश्यक आहे ज्यामध्ये व्यवहार्य परागकण नसतील. वास्तविक पाहता, ही स्त्री जाती म्हणून मानली जाते कारण ती इतर नर जातींचे परागकण स्वीकारते. दुसरे म्हणजे, आपल्याला एक सामान्य पुनरुत्पादन प्रणाली असलेली एक शक्तिशाली पालक आवश्यक आहे. संकरण होण्यास आवश्यक परागकण प्रदान करणारा पुरुष पालक असे म्हणतात.
